Koloniale Bordspellen

 

Het bordspel als historische bron

Koloniale bordspellen

In 1874 verscheen Atchin, een bordspel over de Atjeh-Oorlog. Sindsdien zijn er in Nederland verschillende spellen op de markt gebracht waarin de voormalige Nederlandse koloniën een rol speelden.

De thema's van de spellen zijn uiteenlopend. Eind negentiende eeuw domineerden spellen waar de oorlogsvoering in Atjeh een belangrijke rol speelde. Tijdens het interbellum werden de spellen vreedzamer. Geen soldaten maar ijverige cacaotelers of avontuurlijke vliegeniers.

Ook in de huidige tijd vormt het koloniale verleden nog steeds een inspiratiebron. Spelontwerpers grijpen terug op de tijd waarin de VOC winst maakte met het verhandelen en vervoeren van met name kruiden en specerijen uit de Indische archipel.

Waarom bordspellen?

Bordspellen zijn net als bijvoorbeeld films, boeken, televisieprogramma's en games vormen van populaire cultuur. Ze kunnen fungeren als bronmateriaal. Door het bestuderen van dit type bron kun je zicht krijgen op hetgeen mensen in een samenleving belangrijk vinden en vonden.

Koloniale bordspellen geven informatie over de wijze waarop in een bepaalde tijd gedacht wordt over de koloniale gebieden. Niet alleen de illustraties op het spelbord, maar ook de spelregels en het speldoel zeggen iets over wat men belangrijk of waardevol achtte.

De thema's van koloniale bordspellen veranderen in de loop van de geschiedenis. In veel gevallen zijn die veranderingen te verklaren door politieke, sociale en culturele ontwikkelingen. Je zou voorzichtig kunnen stellen dat bordspellen een spiegel zijn van de tijd waarin ze verschenen.


Doel van deze site

Op deze website leer je hoe je bordspellen kunt analyseren. Meer dan alleen de historische gebeurtenissen en veranderingen, leer je over de wijze waarop er over de Nederlandse kolonies en kolonialisme werd en wordt gedacht en hoe deze ideeën van invloed kunnen zijn op de huidige Nederlandse samenleving.

De site is onderverdeeld in vier lessen die gerelateerd zijn aan een tijdvak. In elke les wordt een korte introductie op het tijdvak gegeven voordat de spellen behandeld worden. De spellen worden steeds gekoppeld aan een andere type bron zodat de context waarin het spel verscheen verduidelijkt wordt. Bij elk spel worden verschillende vragen gesteld. De periode tussen 1949-2002 kent geen bordspellen. In deze les word je uitgedaagd om zelf een nieuw spel te ontwerpen.

Veel spelplezier!